Vier nieuwe vragen over nalaten
In haar eerste blog gaf Elsbeth Takkenberg, specialist nalatenschappen, antwoord op de vier van de meest gestelde vragen over nalaten aan een goed doel. Ben je benieuwd naar meer? In dit vervolg beantwoordt ze vier nieuwe vragen. Ontdek wat mensen motiveert, of ook jongeren de weg naar het testament vinden, en hoe je zelf kunt bepalen waar jouw gift straks impact maakt.
1. Wat zijn de veranderingen in het laatste decennium als het gaat om het kiezen van goede doelen?
Het opnemen van een of meerdere goede doelen is meestal persoonlijk. Je kunt je voorstellen dat een donateur een bepaalde ervaring heeft in het leven die ervoor zorgt dat hij of zij wil bijdragen aan het oplossen van een probleem. Het goede doel heeft de kennis en de mensen, de donateur heeft de financiële middelen. Wat zij delen is de overtuiging dat de wereld er beter aan toe is als er aandacht wordt besteed aan bijvoorbeeld het redden van mensen, dieren, milieu, of cultuur.
De motivatie zit 'm dus in het verhaal van de donateur, en de overeenkomst met het werk van het goede doel. Ik zie niet zo snel dat er minder inkomsten uit nalatenschappen zullen komen voor bijvoorbeeld kankeronderzoek. Maar ik denk wel dat mensen die zich nu heel erg inzetten voor het milieu, daar ook iets mee zullen doen in hun testament. Want door de jaren heen zijn bepaalde thema's urgenter geworden, zoals het tegengaan van klimaatverandering of klimaat gerelateerde noodsituaties. Dat gaan we over een aantal jaren pas echt goed kunnen meten.
Kunst en cultuur is de laatste jaren ook enorm in opmars: er wordt meer en meer nagelaten aan musea en andere culturele instellingen. Met de overheid die steeds minder gaat investeren, kan het zo zijn dat particulieren deze handschoen oppakken en het aandeel nalatenschappen voor kunst en cultuur nog verder gaat groeien.
2. Is er een ontwikkeling bij de leeftijden?
Elke gelegenheid bij een notaris is een gelegenheid om een testament te maken. In die zin zou een echtpaar dat gaat trouwen net zo goed een testament kunnen opmaken als een echtpaar dat 80 jaar is: de reden is dat je zelf regie wilt hebben over je bezittingen en vermogen. Jongeren zijn wel minder bezig met hun sterfelijkheid, dat is een beetje de ‘ver-van-mijn-bed-show’.
Maar in zeker zin gaat dit ook op voor ouderen. Bijna niemand wordt wakker en denkt: dit kan mijn laatste week zijn. Voor ouderen geldt dan weer dat - als ze een testament opmaken -dit testament waarschijnlijk sneller openvalt dan het testament van een jongere. Goede doelen hebben de afgelopen decennia hun campagnes dus ook vooral toegespitst op de oudere doelgroepen.
Een jong persoon kan in het leven nog wel eens van interesse veranderen en daarbij hoort een aangepast testament. Maar als iemand ouder is, dan is het meestal wel duidelijk waar iemand aan wil bijdragen.
3. Kan ik zelf bepalen waarvoor mijn gift wordt gebruikt?
Door te kiezen voor een specifiek goed doel, wordt de gift al op een bepaalde manier besteed. Om binnen dat goede doel dan nog verder te specificeren, is vaak lastiger. De wereld verandert snel en het is nu niet zeker dat het project dat gekozen is, straks ook nog bestaat. Geen enkel goed doel wil natuurlijk een nalatenschap verwerpen, omdat de besteding niet mogelijk is.
Het gaat erom dat de donateur het vertrouwen heeft dat de nalatenschap goed besteed wordt, op een manier die ook past bij zijn of haar wens. Daarom is een gift uit een nalatenschap ook zo persoonlijk en spreekt er vertrouwen uit. Goede doelen gaan daar heel erg secuur mee om, uit een gevoel van eerbied en dankbaarheid.
4. Wat zijn de voordelen van een testament boven de wettelijke verdeling?
In Nederland zorgt de wettelijke verdeling ervoor dat de nalatenschap meestal goed terecht komt. De langstlevende partner ontvangt de erfenis en kinderen ontvangen als de langstlevende is overleden. In een testament kun je heel veel verschillende dingen vastleggen:
Sommige mensen willen erfbelasting voorkomen en kiezen daarom voor een goed doel (anbi) in hun testament.
Ook kun je in een testament nalaten aan je kleinkinderen, je kunt kinderen onterven, of je kunt zorgen dat de partner van je kind niet bij de erfenis kan.
Ook kun je een executeur aanwijzen, of een tweetrapsmaking opnemen waardoor de kinderen pas erfbelasting hoeven te betalen als de langstlevende partner is overleden.
En tot slot: het maakt het ook makkelijker voor nabestaanden. Want die zien: dit is wat mijn dierbare wilde.
Meer over nalaten
Vraag de gratis infogids aan
Hoe werkt nalaten? De infogids geeft antwoord op al je vragen.